İ.Ü. CRM Mülakatı (THY II. Pilot Adayı Alımı)

Müstakbel Kaptan tarafından tarihinde yayınlandı

THY’nin Akademi için seçim sürecinde iş birliği yaptığı Alman DLR firmasının yönetimindeki psikolojik mülakat DLR2, yerini 2018’den itibaren tamamıyla İstanbul Üniversitesinin CRM mülakatına bıraktı.Süreci millileştirmek adına atılan bu güzel adımda aslında aday üzerinde analiz edilmek istenen yeterlilikler hemen hemen aynı diyebiliriz. Bunu kavramak aına önce CRM’in ne olduğunu anlamalıyız.


Hand arrange white letters as CRM

Bayanlar, baylar ve sevgili çocuklar, -müstakbel- kaptanınız konuşuyor..

CRM(Crew Resource Management), adından da anlaşılacağı üzerine ekip kaynak yönetimi olarak tanımlanmaktadır. CRM’in amacı, emniyetli bir uçuş operasyonu için var olan tüm ekibi, donanımı, bilgileri en etkili ve verimli şekilde kullanıp, koordinasyonu sağlamaktır. Tarihte ilk zamanlar CRM, cockpit resource management olarak tanımlandırılıp, emniyetli bir uçuş için kokpitteki kaynakların yönetimini işlerken, günümüzde çok daha genişleyerek kokpit ekibi, kabin ekibi, teknisyenler, uçuş mühendisleri, yer görevlilieri, dispatcherlar, uçağın teknik donanımları gibi bir çok uçuş güvenliğini etkileyebilecek birimleri de takıma dahil ederek ‘Crew Resource Management’ ismiyle tanımlanmaktadır.

CRM, kabaca ekipteki İNSAN’ın diğer birimlerle ilişkilerini ele alır. Nedir bu diğer bilimler?

  • İnsan-Çevre ilişkileri
  • İnsan-Makine ilişkileri
  • İnsan-Prosedür ilişkileri
  • İnsan-İnsan ilişkileri

Bizim CRM mülakatı için özellikle üzerinde durmamız gereken nokta aslında CRM’in İnsan-İnsan ilişkilerine yaklaşımıdır. CRM’e göre bir pilotun sahip olması gereken bazı kişisel özellikler vardır. Bunları detaylıca öğrenmeliyiz. Başlıca:

  • Stres Yönetimi
  • Karar Verme Yeteneği
  • Risk Yönetimi
  • Çatışma Yönetimi
  • Takım Çalışmasına Yatkınlık
  • Liderlik Vasfı
  • Duygusal Sağlamlık
  • Özgüven
  • İfade Yeteneği
  • İletişim Becerileri

İşte CRM mülakatında sizde aranan özellikler aslında başlıca bunlar. Her biri adayda bulunması gereken özellikler. CRM’e göre tüm bu becerilerin bir pilotta gelişmiş olması gerekir. Özellikle iletişim konusu CRM’de çok büyük bir yer kaplamaktadır. Etkili iletişimi, iletişimin ABC’si olarak şöyle tanımlar:

  • (A)ctivator: İki bireyin ilk karşılaşmalarında birbirlerine yansıttığı olumlu veya olumsuz enerjiyi/elektriği, ses tonlarını, konuşma tarzını, mizacını, beden dilini, el hareketlerini, ön yargılarını ifade etmektedir.
  • (B)ehaviour: Bireylerin birbirlerine olan davranışlarını, olumlu yaklaşıma olumlu tepki, olumsuz yaklaşıma olumsuz tepki anlamına gelir
  • (C)onsequence: İletişim sonuç olarak, davranışın etkilerine göre pozitif iletişim veya negatif iletişim olarak ifade edilmesidir.

CRM’in ne olduğu hakkında edindiğimiz bu ön bilgilerden sonra İ.Ü. mülakatımıza geri dönersek eğer, şunu söyleyebiliriz ki, tahmin edildiği gibi bu mülakat psikolojik bir mülakat. Bizler pilot adayı olarak İstanbul Üniversitesinin CRM mülakatında, analiz eden kurula etkili iletişim becerilerine ve saydığımız diğer özelliklere sahip oduğumuzu kanıtlamakla yükümlüyüz. Bu analizi en az 2 psikolog ve belki ek olarak bir kaptan pilottan oluşan bir kurul yapacak.

CRM mülakatı öncesinde tarafımıza davet maili gönderildiğinde bir form da gönderiliyor ve kişisel bilgilerimizi içeren bu formun el yazımızla 2 gün içerisinde doldurulup soft kopya olarak THY’ye gönderilmesi talep ediliyor. Bu formun en önemli kısmı, sonunda yer alan 12 soruluk kısım. Benzer sorular DLR1 sınavına girerken de talep edilen formdaki BIOGRAPHICAL DATA formunda yer alıyor ve öncelerde bu BIO DATA formu DLR2 mülakatında kullanılmak için talep ediliyordu. Şu anda DLR1 öncesinde talep edilen bu BIO DATA bilgilerinin herhangi bir yerde kullanıldığını düşünmüyorum. Bu tamamen şahsi fikrimdir fakat bizi ilgilendiren CRM mülakatı öncesindeki benzer form hayati önem taşıyor. Tüm CRM mülakatı, bu öncesinde doldurduğumuz 12 soru üzerinden ilerleyecek. Etkili, kısa ve net cevaplar vermeniz hayati önem taşıyor. Bu 12 soru içerisinde özellikle, çocukluğunuzda/ergenliğinizde sizi etkileyen olay, hayata bakış açınızı değiştiren durumlar, örnek aldığınız insanlar gibi sorular mevcutken, kendinizde beğenmediğiniz, değiştirmek istediğiniz özellikler ve beğendiğiniz özellikler gibi kişilik soruları da mevcut. Ayrıca sürece nasıl hazırlandığınızı, CRM mülakatına nasıl hazırlandığınızı ve hayatınızdaki en büyük başarıyı da anlatmanız isteniyor bu soruları cevaplarken.

Mülakat, kendilerinin de açıklamasıyla, 45 dakika sürüyor ve bazı durumlarda 1 saate kadar uzayabiliyor. Mülakat boyunca bir kişi analizleri not alıyor ve ellerinden sizin cevapladığınız 12 soruluk kağıdı düşürmüyorlar.

Çok samimi bir ortamın sizi karşılayacağından emin olabilirsiniz. Üniversite binasında hocalarınızda sohbet ediyormuş gibi bulabilirsiniz kendinizi. Tabii bu samimiyete kendinizi fazla kaptırıp, duygusal cevaplara bolca yer vermemenizi, profesyonellikten çıkmamanızı tavsiye ederim. Nihayetinde psikolojik bir mülakat olduğu için, samimi ve gerçek düşüncelerinizi paylaşmanızı tavsiye ederim. Eğer herhangi bir konuda zayıf olduğunuzu hissederlerse bu konuda üzerinize geliyorlar. Bu durumda onların endişlerini farkedip en tatmin edici cevabı vermeye çalışırsanız, sizin için kağıda not alınmış ve olumsuz aldığınızda ‘feedback’ olarak belirtilecek zayıflığınızın üzerine koca bir çizgi çekebilirsiniz belki de. Bunu hissettiğinizde tüm hünerlerinizi ortaya koymalısınız bence. Bahsettiğimiz zayıflığın/olayın/konunun, sebeplerini, size olan etkilerini, çözümünüzü, nasıl bir yol izlediğinizi ve sonucu tane tane izah edip, mümkünse örneklendirip, şuanki durumu yahut sonucu belirtmeniz bence gayet etkili bir yöntem olacaktır. Olumsuz bir şey söylediğinizi farkettiğinizde, ağzınızdan kaçırdığınızda ya da söylediğiniz bir şeyin olumsuz etki yarattığını hissetiğiniz de bence destekleyici fikirlerle yahut çözüme ulaştıracak planlarınızla/düşüncelerinizle toparlayabilirsiniz. Örneğin aslında bilmeniz gereken bir şeyi bilmediğinizi söylediğinizde, aslında bunu bilmeniz gerektiğinizin farkına vardığınızı ve bu konudaki planınızı söyleyebilirsiniz. Sadece ‘Bilmiyorum’ demekten daha tatmin edicidir. Örneğin bir pilotun bir ay içerisindeki maksimum uçuş saatini bilmiyorsanız bunu bilmediğinizi söyleyip hemen ardından aslında meslek seçimi için oldukça önemli bir kriter olduğunu ve SHGM’nin yönergelerinden bunu muhakkak kontrol edeceğinizi belirtebilirsiniz.

Her zaman bir konu üzerinde tekrar eden sorular sormaları, irdelemeye çalışıyormuş gibi gözükmeleri sizin o konuda zayıf olduğunuzu hissettikleri anlamına gelmez. Bazen de tutarlı cevaplar veriyor musunuz diye kontrol etmek için aynı konuya bir başka açıdan yaklaşabilirler. “İnsanlarla iyi geçinirim” dediyseniz, “Çalıştığınız yerde yahut okulda en son yaşadığınız çatışmayı anlatır mısınız?” gibi bir soru sorulması sizin tutarlılığınızı ölçmek için olabilir.

Bu mülakat ile alakalı sizlerden sıkça sorular alıyorum ve genel anlamda analizim aslında bu mülakatta neyi görmek istediklerini bir çok kişinin yanlış anlamış olmasıdır. Bu psikolojik bir mülakat ve sizin profesyonel hayatınızdaki başarılarınız, okuldaki puanınız, hangi bölümde okuduğunuz aslında doğrudan ilgilendikleri şeyler değil. Bu durumların sizin kişiliğinize, kişisel gelişiminize, duydurumunuza ve psikolojinize nasıl etki ettiği ile ilgileniyorlar. Bana bu mülakat için “Teknik soru sorulur mu?” diye çok fazla soru geliyor sizler tarafından. Evet sorulur fakat karşınızdaki insanlar uçak mühendisi, airbus/boeing çalışanı ya da pilot değil. Emin olun belki sordukları bazı teknik soruların cevaplarını tam olarak onlar da bilmiyorlar. Adayların hiç biri herhangi bir havacılık eğitimi almış olmak zorunda değil ve dolayısıyla tüm teknik bilgilerden sorumlu tutulamaz. Bu sorulardaki amaç genel anlamda havacılık bilginizi yani aslında mesleki motivasyonunuzu ölçmek için sorulan sorular. Yani pilot olmak isteyen biri Boeing ile Airbus arasındaki farkları, geniş gövde uçak ile dar gövde uçak arasındaki farklı bilmeli diye düşünüyorlar. Bunları bilmiyor da olabilirsiniz. Pilot olmak için gayet mantıklı sebepleriniz varsa bu bilgi eksikliğinizin çok olumsuz etki yaratacağını dahi düşünmüyorum. Burada önemli olan nokta şudur. Bilmeniz gerekir ki, “Bilmiyorum” da bir cevaptır! Bilmiyorum dedikten sonraki stres seviyeniz, bu seviyeyi kontrol ediyor oluşunuz, baskı altına girmeyişiniz, vücut dilinizi bozmayışınız da onların görmek isteyeceği şeyler olacaktır. Bilmiyorum demekten korkmayın.

Çoğu zaman mesleki motivasyonunuzu soruların içerisinde zaten farkında olmadan kanıtladığınızda, havacılıkla olan ilişkinizi ispat ettiğinizde, havacılık konusundaki hevesinizi, yüksek enerjinizi karşıya aktardığınızda, mesleki motivasyonunuzu test etmek için soru dahi yöneltmeyeceklerdir.

Mülakat esnasında samimi ortama kendinizi çok kaptırıp duygusal zayıflıklarınızdan çok bahsederseniz unutmayın ki “Duygusal sağlamlık” konusunda bir feedback alıp, mülakatınızın olumsuz sonuçlanmasına sebep olabilirsiniz.

Ayrıca “Pilotlar bile geçemiyormuş bu mülakatı, biz nasıl geçebiliriz ki?” diye soru da alıyorum. Ben bu şekilde sizi düşünmeye iten ana düşünceyi bulup onu yok etmenizi tavsiye ediyorum. Öncelikle “pilotlar BİLE” kısmı doğru gelmiyor bana. Sonuçta sürecin bu kısmına gelmiş herkes teknik açıdan pilot olabileceğini gayet üst seviye bir yetenek sınavı ile kanıtlamış anlamına geliyor ve ciddi bir pilot adayı. Yani aslında ‘BİLE’ diye ifade ettiği İNSANLA arasında çok büyük fark olduğunu düşünmemesi gerekir. Sanırım burda kast edilen şey bir çok havacılık eğitimi almış ve uzunca bir uçuş saati tecrübesi olan UÇUŞ KONUSUNDA TECRÜBELİ insanlar. Şunu tekrar hatırlatmak istiyorum, CRM mülakatı sizin uçuş yeteneklerinizi, uçağı kullanma becerilerinizi test etmiyor. Kişisel olarak psikolojinizle ve duygudurumunuzla ilgileniyor. Her pilot çok iyi CRM donanımına sahip değildir ama her CRM donanımına sahip kişi çok iyi bir pilot adayıdır. CRM gibi psikolojik mülakatlar, pilot olmak için zorunlu yeterlilikleri test etmez aslında fakat THY gibi üst seviye ve prestijli bir havayolu, kalifiye pilot tercihinden dolayı bu süreci pilot adaylarına uygulamayı uygun görüyor. Bu durum “CRM’i geçemezseniz sizden pilot olmaz” düşüncesi çürütürken, halihazırda uçuş yapan bir pilotun CRM mülakatını geçememesinin gayet mümkün olabileceğini ıspatlıyor.

Havayolu şirketlerinin, pilotların psikolojik durumlarına neden önem verdiğinden kısa bahsederek yazımızı bitirelim. Sivil havacılık tarihinin en büyük uçak kazası olan Tenerife faciasının sebeplerini araştırırsanız kokpit içerisindeki pilotların, kendi aralarında ve kule personeli ile iletişiminin zayıflığının nasıl bu kadar büyük bir faciaya sebep verdiğini göreceksiniz. CRM’in temelleri aslında bu facia ile atıldığını söyleyebiliriz. Maalesef ‘Havacılıkta kurallar kanla yazılır’ yargısını tekrar bizlere hatırlatıyor bu durum. Ayrıca 2015 yılında GermanWings Havayolları’nın bir uçuşunda psikolojik rahatsızlığı olan 28 yaşındaki Andreas Lubitz isimli pilotun ‘Tükenmişlik Sendromu’ ile intihar girişiminde bulunup, 150 yolcu taşıyan A320 uçağını dik bir açıyla Fransız Alp’lerine kasıtlı olarak çakması başta Alman havayolları ve arından THY gibi diğer havayollarını, pilotlarına psikolojik yeterlilik testleri uygulamaya itmiştir.

Süreçte her birinize başarılar diler, sizlerle bir gün kokpitte buluşmayı temenni ederim.

Saygılar, sevgiler,
-Müstakbel- Kaptan

mustakbelkaptan@gmail.com


14 yorum

atakan c hso · 27 Eylül 2018 8:25 pm tarihinde

Merhabalar. CRM mülakatı İngilizce mi oluyor Türkçe mi? Yazıda gözümden kaçırdıysam kusura bakmayın.

    Müstakbel Kaptan · 5 Ekim 2018 5:54 pm tarihinde

    Merhaba Atakan Bey,
    CRM Mülakatı tamamıyla Türkçe yapılan bir sözlü mülakat.

sair · 26 Kasım 2018 3:38 pm tarihinde

Hocam Crm sürecinde gelebilecek sorulara ilişkin uçak kazaları ve uçak tipleri ile ilgili çalışılabilecek bir kaynak öneriniz var mıdır?

    Müstakbel Kaptan · 6 Aralık 2018 1:55 am tarihinde

    Detaylı bilgiler istenmiyor dolayısıyla internet ortamındaki bilgilerin yeterli olacağını düşünüyorum. Kerem Gök’ün Uçak kazaları isimli kitabında, Türk Sivil Havacılık tarihindeki kazalara gayet güzel değinilmiş tavsiye ederim. Menderes Çakıcı’nın Havada Kalan Sorular isimli kitabında da genel kültür seviyesinde bir çok bilgi mevcut uçak tipleri ile alakalı. THY filosundaki uçak tiplerini ve genel özelliklerini bilsek yeterli. Amaç motivasyonumuzu kanıtlamak, fazlasını kimse beklemiyor.

sair · 6 Aralık 2018 8:56 pm tarihinde

Cevabınız için teşekkür ederim. Bu süreci araştırırken çok sayıda psikolog, danışman vs. reklamı görmeye başladık. Siz önerir misiniz böyle bir şeyi yoksa lüks mü buluyorsunuz merak ettim. Sanırım en belirleyici ve zorlu süreç bu açıkçası ben böyle bir profesyonel destek olmadan zorlanacağımı düşünmeye başladım.

    Müstakbel Kaptan · 18 Aralık 2018 1:16 am tarihinde

    İşe yarayabilir fakat ben çoğunluğun bilinçli, tecrübeli olduğunu düşünmüyorum. Kötü niyet barındıranlarında var olduğunu biliyorum. Doğru bir seçimle tabii ki fayda sağlayabiliriz. Şart mı? Bence değil

Mustafa · 13 Ocak 2019 3:03 am tarihinde

Merhaba emeğine sağlık
Kişilik ve duygudurumumuza bakılıyor demişsiniz.. peki nedir bu duygudurum bu nasıl olmalı kontrolü nasıldır teşekkür ederim

Burak · 26 Nisan 2019 11:59 pm tarihinde

Merhaba, yazilariniz icin tesekkur ederim, gayet yol gosterici, elinize saglik.
Izninizle bir duzeltme yapmak isterim, Germanwings kazasi 2015 yilinda gerceklesmistir, bunu yazida edit yapmanizi yanlis yonlendirme olmamasi icin oneririm.

yalçın · 28 Haziran 2019 12:10 am tarihinde

Öncelikle her kelime için elinize sağlık , sizin motivasyonunuzun sadece pilot ol ak için değil havacılık için olduğunu bu detaylı ve çok değerli yazıların hepsinden çok net anlaşılıyor.

DLR belirli çizgileri olan neye çalışılması gerektiği belli bir aşamaydı. DLR ise gerçekten derya deniz konu başlıklarını içeriyor ve sayısalcı biri olarak en sevmediğim ve alışık olmadığım bir çok konu ile ile ilgili ezber usulü beni zorluyor (Teknik vs konular için diyorum)
Bu aşamada CRM mülakatına benzer bir ortamda bulunmak gerçek anlamda eksiklerimi 2. bir göz tarafından açıkça dinelemenin çok faydalı olacağını düşünüyorum.
Bu sebeble eğer önerebileceğiniz bir psikolog , kurs vs. ne varsa çok ama çok memnun olurum.

Şu yazdıklarınız ile insanların hayallerine ulaşması için verdiğiniz emek için sanırım her okuyan size büyük bir teşekkür borçlu…

İnşallah birgün o kokpitte denk gelirsek en büyük teşekkürlerden birini ben etmek isterim.

İyi Uçuşlar.

Tevfik · 3 Eylül 2019 7:46 pm tarihinde

Hocam merhabalar CRM mülakatı Türkçe mi yapılıyor yoksa İngilizce mi ?

    Tevfik · 3 Eylül 2019 7:48 pm tarihinde

    Yorumlardan gördüm şuan kusura bakmayın 🙂

SBG · 8 Eylül 2019 2:15 pm tarihinde

Hocam merhaba, ben bu sitedeki her türlü bilgi için çok teşekkür ederim. Ben kılık kıyafet kısmını merak ediyorum. Acaba takım elbise giymek zorunluluk mu? Yoksa Smart-Casual giyinmek yeterli olacak mıdır?

Dilara · 15 Ekim 2019 8:49 pm tarihinde

Merhaba Hocam. Crm Kabin memurları içinde geçerli mi?

Selinay · 8 Ocak 2020 9:54 pm tarihinde

Merhaba, paylaşımlarınız için teşekkürler. Germanwings kazası bildiğim kadarıyla 2009 değil 2015 yılında gerçekleşti.

sair için bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Avatar placeholder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir